Ugly is hip. Want hoe verklaar je anders de ongekende populariteit van de gnoom in onze huiskamers in december? En vooral hoe is hij daar zo terecht gekomen? En ehm ja: hij, want er zijn ook wel vrouwelijke gnomen maar zwaar in de minderheid en genderneutraliteit heeft in de gnomen wereld nog niet echt zijn intrede gedaan.

De gnoom heeft uiterlijk veel weg van dat andere mythologische wezen met grote baard: de kabouter. Beiden worden gezien als natuurwezens en ze dragen allebei een puntmuts, alleen bij de gnoom bedekt die zijn ogen. Echter zijn er meer verschillen. Zo wordt de lengte van de gnoom volgens de overlevering geschat op zo’n 40 cm, terwijl de kabouter vaak een kleiner postuur wordt toegedicht. Anders zou de kabouter natuurlijk niet makkelijk in paddenstoelen en holle bomen kunnen wonen. De gnoom daarentegen leeft voornamelijk ondergronds. Waar de kabouter qua vorm een ‘normale’, vaak wat rode neus heeft – ze houden wel van een drankje zegt men 😉-, heeft de gnoom meer een grote lichte bolle neus.

Terug naar hoe de gnoom in onze kerstperiode onze huiskamers is binnengeslopen.

In oude volksverhalen duikt de gnoom op als beschermer tegen onheil en ramspoed van het (boeren)gezin, het vee, het huis en erf. Je wilde ze daarom graag te vriend houden, want anders konden ze wel eens vertrekken en was je je bescherming kwijt. Bovendien als ze zich slecht behandeld voelden, konden ze zelfs echte kwelgeesten worden en gemene grappen uithalen.

Ter voorkoming daarvan en als dank voor hun goede werk, werd op kerstavond dan een kommetje pap neergezet. Dit is namelijk echt een lekkernij voor ze. Daarna kwamen vervolgens de cadeautjes. Die werden dan vaak ook gezien als cadeautjes van de gnoom en volgens sommige verhalen is daarop het ontstaan van de kerstman gebaseerd. Gnomen worden om die reden ook wel kerstkabouters genoemd. En daarom pronken ze dus volop met kerst in onze huiskamers in inmiddels allerlei varianten. In hun ‘oorspronkelijke’ aardse en natuurlijke kledij tot volledig opgepimpt in alle trendy stijlen van dit moment. Daarmee is het gelijk een leuk cadeau om te krijgen of te geven. Want voor iedere interieurstijl is er wel een passende gnoom te vinden. Bovendien: stel dat de beschermende werking echt bestaat, dan kan een beetje extra bescherming nooit kwaad natuurlijk.